maandag 26 oktober 2009

Polyrics

U kent vast Clouseau, de groep met Koen Wouters als frisse lead-zanger. U kent vast wel hun uiterst originele en bovendien goed geschreven eerste meisjesnamensongs, zoals “Louise”, “Domino” en “Anne”. U herinnert zich vast nog hun passionele en emotioneel geladen ballades. En u maakte vast ondertussen ook kennis met hun eerste opzwepende muzikale misser (voor mij althans) “En Dans”. Maar dat Clouseau al zulk een sterke reputatie heeft opgebouwd dat de groep voor de fans nog weinig verkeerd kan doen, bewees vooral hun laatste single “Leve België”. Je zou bijna denken dat de popcultuur nu ook al wordt omgekocht door politieke spilfiguren. Ik denk niet dat de door de laatste verkiezingsuitslag gebleken naar de politieke rechterzijde neigende tendens veel zal beïnvloed worden door de Clouseau-single. Hoewel het nummer voorzien is van een extra portie ideologie, doet dit enorm af aan de melodie. Deze blijft na een vijftal confrontaties met het hele nummer nog niet helemaal hangen. De tekst is zo tekstueel uitgemolken en zo weinig origineel dat het gerust in het rijtje dertien-in-een-dozijn droge transportbandnummers kan gaan staan. Maar net zoals alles waar de naam 'Picasso' onder staat, verkocht geraakt, al is het een wc-rol waar een fles Dreft over is uitgelopen, en alles van Hemmingway grote literatuur was, al was het een kattenbelletje met “ben patatten gaan kopen”, zo stoort het ook de Clouseau-fans niet dat hun favoriete groep nu een klankbord is van politieke boodschappen. Het volgende nummer zal vast “Leve de koninklijke familie” heten.

Ik zeg niet dat alle politieke boodschappen per se slecht zijn maar ik ben principieel tegen het zo expliciet verkondigen ervan in populaire - in dit geval Vlaamse - liederen. Straks komt er een nummer uit met: “Vlaming en migrant, hand in hand, aan dezelfde kant, in hetzelfde land. Ze lezen dezelfde krant en zonnen op ’t zelfde strand. Dat is toch plezant. Bezoek eens een Moskee, dat is heel interessant. Zet racisme aan de kant of Vlaams Belang houdt stand. Dat is zeer ambetant. Of staat u aan hun kant? Vervelende klant. Dan valt u door de mand. U wordt gewist uit ons bestand en ik steek uw huis in brand.”

Dat is de volgende stap he. Dat ze politieke partijen en figuren bij naam gaan noemen. Ik hoor op de radio al een verzadiging van dat soort nummers:

- “Milieuvervuiling is slecht. Mieke Vogels heeft het gezegd. Dus stop nu direct het broeikaseffect.”

- “Abortus is moord. Het is ongehoord. Tenzij bij overmacht: wanneer u bent verkracht.”

- “Stem op De Smet José. Want die is wel oké. Sms dus snel ‘hoezee’ naar 80462.”

- “Maak drugsgebruik legaal. Dat willen we allemaal. Al belanden we in de goot of vallen we plots dood. Geef ons dit klein cadeau, op eigen risico.”

- “Veel korting bij de Fnac. Zo bespaart u een smak. Maak nu voor slechts een duit het nieuwe boek buit van Piet Huysentruyt: ‘Van aardbei tot spruit’.”

- “Beleg uw salaris bij BNP Paribas-Fortis. (Als dat geen mondje vol is) Na onze financiële flater, verlossen wij u van uw kater.”

- “U kent de gevaren wel van kernenergie. Dus investeer maar snel in een zonnepaneel of drie.”

- “Stem voor de Lange Wapper. Zo gaat ’t verkeer wat rapper. Maak onze Ring compleet want de plannen zijn gereed.”

Ik stop ermee voor dit uit de hand loopt. Maar ik denk dat mijn punt duidelijk is.

Commerciële aanranding

Gezien schrijven in de praktijk maar al te vaak dienst doet als een uitlaatklep voor ergernissen, wil ik het graag hebben over wat ik noem ‘commerciële aanrandingen’. Plande je op je vrije dag een gezellig dagje schoppen op de Meir? Leer dan op zijn minst een goede smoes uit het hoofd, wapen je met een stevige handtas en oefen je ‘rot op’-blik in de spiegel. Want ik garandeer je dat, nog voor je vijf stappen voorbij de uitgang van de metro bent, je al minstens driemaal bent aangeklampt door iemand die iets van je wil. Ofwel wil men je een abonnement aansmeren of een lidmaatschap bij de een of andere vereniging of nog iets anders. Maar al laat u zich vertellen dat men enkel van u verwacht dat u even luistert, het komt er altijd op neer dat het u geld zal kosten en dat vaak op regelmatige basis.

Ik besef dat veel van deze mensen dit echt niet voor hun plezier doen en daarom probeer ik ook, wanneer ik de tijd heb, een persoon te selecteren die ik de kans geef zijn of haar volledige verhaal aan mij te vertellen terwijl ik nadenk over hoe ik kan duidelijk maken dat het daarbij zal blijven. Op die manier wordt de commerciële aanrander voor een keer niet brutaal afgewezen en heb ik meteen mijn goede daad voor die dag gesteld. De enige benadeelde partij is dus het bejaarde vrouwtje dat voor een keer haar plan zal moeten trekken bij het oversteken. Vroeger werd deze win-winsituatie nog met dankbaarheid onthaald: “Helaas, maar toch erg bedankt voor het luisteren”. Maar tegenwoordig worden deze mensen opgeleid om niet alleen doortastender maar ook vervelender uit de hoek te komen. Alle excuses worden onherroepelijk van de baan geveegd met maar, maar, maar.
Neen, ik wil geen nieuwe gsm-formule, nee, ik wil niet overstappen naar een andere en goedkopere provider want met de kleine lettertjes erbij geteld blijkt die twee keer zo duur. “Ja, maar mevrouw, ik garandeer u dat…” Neen, ik wil geen maandelijks magazine dat ik toch niet kan lezen wegens tijdgebrek. “Dat begrijp ik, maar u steunt er wel de…” Neen! Ik wil niet gedwongen worden om een aantal boeken te kopen binnen een bepaalde tijd. Ik heb al genoeg deadlines! Ik heb dit jaar al een fortuin aan boeken gekocht. Ik kan al een eigen bibliotheek beginnen. Mijn vader is bang dat hierdoor op een dag onze zoldering eens zal instorten. “Maar u moet toegeven dat de prijs…” Neen! Ik wil geen maandelijkse bijdrage doen. Ik ben blut! “Maar, toen ik student was en weinig inkomsten had, heb ik ook…” Neen! Als ik wil steunen, zal ik wel een eenmalige bijdrage storten via de informatie op de website. “Maar mevrouw, statistieken wijzen uit dat mensen die zeggen dat…” Neen, verdomme. Ooit al eens stilgestaan bij de betekenis van dit éénlettergrepige ontkennende bijwoord? Als ik geld wil uitgeven, dan lukt me dat wel alleen. Ik heb daar geen hulp bij nodig.

Ik zou er niet van opkijken als al die mensen door Roche zijn betaald om het gebruik van Valium te doen stijgen. Soms lijkt het alsof het enige excuus dat je nog kan inzetten is: “Ik heb voor één keer een vrije dag en dacht na lange tijd nog eens te genieten van een dagje winkelen. Is dat nog toegestaan zonder lastig gevallen te worden?!” En je kan ervan op aan dat meerdere mensen je aanklampen op enkele meters tijd. “Sorry meneer, trek alstublieft eerst een nummertje. Eerst moet ik Amnesty International, WWF, Mobistar en ECI nog afwijzen. Een ogenblikje geduld en dan is het uw beurt.” Het best begin je met je meest overtuigende help-nee-niet-ik-blik op te zetten. Dan kan je altijd proberen door te lopen en te gebaren dat je geen interesse hebt, no matter what. Maar dat wordt ook niet altijd even goed onthaald. Zo riep een jongeman me eens toe: “Mevrouw, mag ik u iets vragen?” Ik was in een assertieve bui en wimpelde zijn verzoek af met een niet geheel aarzelvrije “Nee, sorry.” Waarop de man me verontwaardigd nariep: “Nee, sorry!? Je weet niet eens wat ik ga vragen.” Ik liep toen door maar ik had me moeten omdraaien en moeten zeggen: “Vraag gerust meneer, tenminste, wanneer uw vraag geen verzoek is waarbij het er uiteindelijk op neer komt dat u iets nodig heeft van mij en waarbij ik aan het eind word verwacht in mijn buidel te tasten.” Ik ben benieuwd hoe hij gereageerd zou hebben. Uiteraard wist ik niet wat de man me wilde vragen, maar het leek me geen type dat de weg zocht. Hij had geen schrijfplankje en pen bij maar zijn vraag klonk alvast alsof hij medelijden wilde opwekken zodat hij sneller iets van mij gedaan zou kunnen krijgen. Er is dus een grote kans dat het weer zo’n gozer was die al maandenlang 30 eurocent te kort kwam om een treinticket te kopen. In dat geval had hij zijn afspraak toch al lang gemist.

Op je hoede zijn is de boodschap en hoe egoïstisch het ook klinkt: er moet iets inzitten voor jou. Wat heb je aan een deal waar je zelf niets aan hebt? Wat heb je aan nog meer verplichtingen dan je al hebt? Zo liep ik eens een vrouw tegen het lijf toen ik net een mondeling examen tot een goed einde had gebracht en ik eigenlijk rustig wat rondkuierde om mijn tijd op te vullen tot mijn medestudenten mij kwamen vergezellen. Deze vrouw stelde me enkele routinevraagjes over mijn snoepgewoonten en ontvoerde me vervolgens naar de bovenverdieping van een luguber appartement waar ik een tweede verhoor van een tiental minuutjes zou ondergaan dat uiteindelijk dertig minuutjes bleek te duren. Maar ik kreeg als beloning wel een doos overheerlijke koekjes en mocht tijdens het onderzoek ook een aantal koekjes proeven. Ik had, buiten de tijd die ik anders had opgevuld met etalagekijken, dus niets verloren en nog koekjes gekregen ook. Er werd mij bovendien niets aangesmeerd waar ik achteraf hopeloos vanaf wou, enkel een koekjesverslaving die me naar de supermarkt zal dwingen vanaf het moment dat de door mij uitgeteste koekjes in de winkelrekken liggen. Dat die andere commerciële aanranders daar maar hun lesje uit trekken. Misschien moet ik de volgende keer maar zeggen: “Nee, ik ben niet geïnteresseerd, tenzij ik gratis koekjes krijg.” Ofwel moet ik de eerstvolgende keer dat een voor de gelegenheid tot travestiet gepromote student me vraagt om vervallen snoepjes te kopen om zijn studentendoop wat aangenamer te maken – terwijl hij zelf kiest voor die miserie – of iemand me vraagt om de mishandelde puppy’s in Huppeldepup te steunen maar doen alsof ik geen Nederlands spreek. Dat heb ik tot nu toe nog niet geprobeerd.

dinsdag 6 oktober 2009

Antwerpen leest en schrijft

Antwerpen boekenstad

Boek.be, het klankbord van de literaire wereld, organiseert vanaf 31 oktober de 73ste editie van de boekenbeurs. Ondanks de crisis en de labiliteit van de vooral financiële invloed van overheidswege op de culturele sector belooft de herneming van de boekenbeurs eind oktober 2009 opnieuw een groot succes te worden. Het succes van de vorige edities bewees nog maar eens dat boeken nog steeds bijdragen aan de levenskwaliteit van veel Vlamingen en dat hiermee dus nog steeds op de vraag van het publiek wordt ingespeeld. Ludo Helsen, gedeputeerde voor cultuur, benadrukte nog eens sterk dat “boeken een bron zijn van schoonheid en plezier, een venster op de wereld” en daarom te belangrijk om niet te ondersteunen. Antwerpen is bovendien de boekenstad bij uitstek. Ondertussen kan men her en der al ‘de tatoeage’ of het door Tom Hautekiet ontworpen nieuwe wapenschild van de boekenbeurs op de promotieposters zien prijken in deze onlangs herontwaakte studentenstad. De bedoeling is om ook dit jaar weer een grote door literatuur gebeten massa te kunnen verwelkomen tussen de 114 standhouders in de daarvoor gereserveerde goed gevulde 20.000 m² van de Antwerpse Expo hallen. Door de crisis zijn een aantal standhouders afgehaakt, wat mogelijkheid bood voor de introductie van enkele nieuwe partners en het uitbreiden van de standen van een paar oude bekenden. Studio 100, die duidelijk niet veel lijdt onder de crisis, heeft intussen laten weten dit jaar uit te pakken met een gloednieuwe stand.

Ook nieuw op de boekenbeurs dit jaar is de ARGUS-prijs, die op 3 november zal worden uitgereikt. ARGUS, het milieupunt van KBC en Cera, zal er in samenwerking met Boek.be en Ecolife voor zorgen dat de Groenste stand in de prijzen zal vallen voor zijn minimaal energie- en materiaalverbruik en zijn ongedwongenheid op vlak van catering, afvalbeheer en communicatie. De inzet van de standhouders zorgde alvast voor een besparing van 83.100 Watt en dat verschil zal ook voelbaar zijn. Bezoekers zullen niet langer badend in het zweet huiswaarts moeten keren met een tram waarvan de ramen zo aangedampt zijn dat ze hun eindhalte nauwelijks kunnen zien. De Lijn en de NMBS werken ook dit jaar mee aan een optimale mobiliteit. Wie met de fiets komt, wordt bovendien verwend met een leuk zadelhoesje. Naast groepen genieten (samengestelde) gezinnen nu ook van een fikse korting via het vakantietarief.

Er is dan ook voor ieder wat wils want naar aanleiding van kritiek op de buitensporige opkomst van horden bv’s met elk hun eigen dieet- of kookboek de voorbije jaren, garanderen de organisatoren een aangename variatie aan programmapunten en genres. Naast de opvallende en populaire huis-, tuin- en keukenboeken krijgen bezoekers een ruim aanbod aan verschillende thema’s voorgeschoteld, zoals opvoeding, gezondheid, politiek, sport, entertainment, taal, literatuur, poëzie, ecologie, management en recht. Tijdens de themadagen komen onder meer categorieën aan bod als liefde, de klassieken, geschiedenis en wetenschap.

Vanaf dit jaar kan men de boekenbeurs ook meer beleven. Zo worden een aantal literaire evenementen nu naar de beursvloer gebracht onder de naam “Het uur van de literatuur” in de gloednieuwe gezellige Boek.be Lounge. In het kader van ‘beleving op de beursvloer’ komen een aantal stands opnieuw verrassend uit de hoek met quizzen, wedstrijden, mini-events en meet & greet sessies. Naast Studio 100 staan onder meer Winokio en KidsLAB in voor het vermaak van de jongste bezoekers. Verder wordt ook de werking van het Smartboard, een digitaal schoolbord, geïllustreerd, het e-boek extra in de kijker gezet en de e-reader geïntroduceerd. Bovendien kan de bezoeker ook genieten van de aanwezigheid van meer dan 500 auteurs, vele jonge CJP-verslaggevers en een tiental bloggers maar ook van 23 live radio-uitzendingen van VRT, talloze lezingen en prijsuitreikingen. Kortom, de boekenbeurs wordt dit jaar weer een waar evenement. Voor meer details en het programma kan je terecht op www.boek.be of de handige Boekenbeursgids van Knack.

Beste debutante 2009

Zoals elk jaar werd een debuutprijs uitgereikt aan de auteur van de beste debuutroman. Van de vijftien literaire debutanten kregen twee auteurs een eervolle vermelding van de jury: Paul Baeten Gronda met Nemen wij dan samen afscheid van de liefde en Vera Marynissen met Ingewikkeld kind. Beaten Gronda’s laconieke humor en grimmige, surrealistische toon werd door de jury erg positief onthaald en ook de manier waarop Marynissen de persoonlijkheid van een tienjarig kind schetst en haar een eigen stem geeft, wist de jury enorm te bekoren. Toch kan er maar één winnaar, of in dit geval winnares, zijn en dat werd Simone Lenaerts met haar roman Zeewater is zout, zeggen ze. Vooral de manier waarop deze 62-jarige debutante taal en stijl hanteert, haar bijzondere omgang met sociale, politieke en historische thema’s en haar rijke portrettering van drie opmerkelijke hoofdpersonages gaven voor de juryleden de doorslag om de debuutprijs 2009 aan haar toe te kennen. Fragmenten uit de roman kan u vinden op http://www.simonelenaerts.be/